Haberler

Masal Terapisi Ve Aileler İçin Masalın Kullanımı

Uzman Klinik Psikolog Medya Ayşe Güner'le "Masal Terapisi ve Aileler için Masalın Kullanımı" üzerine konuştuk. 

Masal Terapisi Nedir?

Masallar çok eski tarihlerden beri yaşamla ilgili dersler veren ve kültürel değerleri öğreten araçlardır. Günümüzde de çocukların bilişsel ve sosyal gelişimlerini, duygularını ortaya koymalarını ve geliştirmelerini sağlar. Çocukta empati duygusunu geliştirmeyi, davranış bozukluklarını dışsallaştırarak değiştirmeyi, günlük hayattaki problemleri çözmelerini sağlar. Masal terapisi çocuğun yansıtamadığı iç dünyasını yansıtmasına ve duygularını fark etmesine olanak tanır.

Masal terapisi nasıl uygulanır?

Çocukla bireysel olarak ya da grup şeklinde uygulanabilir. Duygu odaklı terapi tekniklerini içerir ve bilişsel düzeyde çalışma imkanı sağlar. Belirlenen konuda yeniden masal yazmak, teröpatik dille yazılmış masalları okuyup sonrasında yazarak, konuşarak ya da resim yoluyla analizler yapmak, okuyucu masalları yarım bırakarak çocuklara devam ettirme gibi yöntemler izlenebilir. Masalı okunurken kukla, masalda geçen araç gereçler ve müzik aletleri de kullanılabilir.

Masallar terapisinin çocuklar üzerindeki psikolojik etkileri nelerdir?

Masallar çocuklar için iyi bir öğrenme ve sosyal iletişimini geliştirme aracıdır. Çocukların zorlandığı durumlarda oluşan duyguları fark edip, adlandırıp, o duyguyu sağlıklı bir şekilde işlemesini sağlar.  Çocukların gelişim süreçlerine katkı sağlayarak, ruhsal gelişimlerine sağlıklı bir yön verir. Çocukların günlük hayatta var olan ya da bilinçaltında kalan kaygılarını, korkularını, öfkelerini, çatışmalarını ve travmalarını güvenli bir yöntemle ortaya çıkararak bu duygularla baş edebilmelerini öğretir. Masalların konusuna bağlı olarak yer verilen olumsuz durumun olumlu sonuçlanması ile çocuk yeni çözüm yolarını keşfederek, pes etmemeyi öğrenir.

Çocuklarla çalışırken depresyon, dikkat eksikliği, ayrılık anksiyetesi, boşanma, öfke, taciz, şiddet, evlat edinme, yas, ölüm ve kronik hastalıklar gibi zorlayıcı konularda kolaylık sağlar. Bu gibi önemli konularda masal terapisini uzman bir kişi uygulamalıdır. Ancak masalları aileler de zorlandıkları noktalarda iletişim aracı olarak kullanabilir.

Aileler masal ile iletişimi nasıl uygulayabilir?

İnsanlar çocuklarla özellikle zorlayıcı buldukları, kendilerini güvende hissetmedikleri ya da gelecek sorulara cevap veremeyeceklerini düşündükleri konularda konuşmaya çekinirler. Hatta çoğu zaman konuya nasıl gireceklerini bile bilemeyip, var olan sorunu görmezden gelirler. Bu durum hem çocukta hep ailede duygu tıkanmasına ve iletişim kopukluğuna sebep olabilir. Sonunda da tıkanan duygular psikolojik sorunlara yol açarak işleri daha kötü hale getirir. Özellikle kronik hastalık, yas, ölüm, ayrılık gibi konular çocukla konuşulurken kitaplar güvenli bir köprü rolü görür. Çünkü çocuk o süreci dışarıdan bir gözlemci olarak dinleyerek, kendinde olan durumları ve duyguları içselleştirip kitaptaki kahramanın çözüm yolarından faydalanır. Sonrasında çocuk, kahraman ile ortak sorunlarını bularak alternatif çözümler üretebilir.

Hastanede yaşanılan süreçlerde hem aile hem çocuk birçok noktada duygusal zorlanma yaşayabilir. Aileler çocuklara tanı durumunu nasıl anlatacaklarını ya da çocukla nasıl iletişim kuracaklarını bilemeyebilir. Kronik hastalık, ölüm, yas gibi konularda çocuklarla çalışırken hem aile hem de terapistler kitaplardan sıkça yararlanabilirler. Çocukların hastalık algısını anlayabilmek için aileler çocuklara okudukları masalları tamamlatabilir, hastanede karşılaştıkları bir durum hakkında masal yazmalarını isteyebilirler. Özellikle çocukların dinledikleri masaldan sonra çizdikleri resimleri anlatmalarını istemeleri çocukların duyguları ve ihtiyaçları hakkında bizlere ipuçları verir.

Aileler İçin Örnek Bir Uygulama

  • Çocukla çalışmak istenen konu hakkında uygun bir masal kitabı seçilir. Örneğin; korku ile ilgili bir kitap seçilebilir.
  • Çocuğa masal okunur.
  • Masaldaki kahramanın yaşadıkları duygular ve durumlar çocuk ile konuşulur. Ortak şeyler yaşayıp yaşamadığı sorulur.
  • Kahramanın çözüm yolları ve kendisinin bulduğu çözüm yolları üzerine konuşulur.
  • Çocuk kendi yaşadığı anıyı yazması ya da çizmesi için teşvik edilir.