Ülkemizde normalleşme sürecine geçilmesi umut verici olsa da eskisinden farklı olarak “yeni normal” bir düzen bizleri beklemekte ve birçok tedbir sürdürülmektedir.  Normalleşme sürecine yönelik kanser tedavisi gören çocukların ebeveynlerinden gelmeye devam eden soruları Sosyal Çalışmacı İpek Bahtiyar Çocuk Kanseri Bilgi Ağacı için yanıtladı.

Normalleşmeyle beraber artık istediğimiz zaman hastaneye gidebilir miyiz?

Yeni normalleşme sürecine geçilmiş olsa da bu durum eski normale döndüğümüz anlamına gelmiyor. Aslında normal kelimesi günümüz şartlarına göre yeni anlam bir anlam kazandı. Virüs salgınının halen devam ettiğini unutmamak gerek. Sağlık Bakanlığı da bizden virüse karşı aldığımız önlemleri sürdürmemizi bekliyor. Bu nedenle tedavi programınız veya çocuğunuzun acil bir sorunu (ateş, şiddetli mide bulantısı, planlı tedavi programı dışında beklenmeyen semptomlar, daha önce görülmemiş yan etkiler, nüksten şüphe vb.) yoksa hastaneye gitmemeniz öneriliyor.

Raporla aldığım ilaçları normalleşmeyle beraber doktora yazdırarak mı almamız gerekiyor?

18 yaş altı kişilerin raporları ikinci bir talimata kadar hala geçerli. Bu kişilerin kronik hastalık ve engellilik nedeniyle raporlu ve sürekli kullanımı gerektiren ilaçları, tıbbi malzemeleri ve hasta bezleri sağlık kuruluşuna gidilmeden ve reçete yazılmasına gerek duyulmadan eczaneler ve medikallerden temin edilebilmeye devam edilebilir.

Çocuğumun özel gereksinim raporunu yeni normalleşme süreciyle birlikte yenilemem gerekiyor mu?

Hayır, yenilemenize gerek bulunmuyor. Raporun süresi 1.1.2020 tarihinde veya sonrasındaki bir tarihte sona ermişse, raporunuz ikinci bir talimata kadar geçerliliğini koruyor.

Sokağa çıkma yasağı kalktı, çocuğum dışarı çıkmak istiyor. Birlikte dışarı çıkabilir miyiz?

Ülke genelinde sokağa çıkma yasağı kalkmış olsa da, kronik hastalığı olanların yasağı devam ediyor. Bu nedenle acil bir durum (tedavi için hastaneye gidilmesi gibi) yoksa dışarı çıkılmaması gerekiyor.

Bir kişiye koranavirüs nasıl bulaşır ve belirtileri nelerdir?

Koronavirüs, enfekte bir birey öksürdüğünde veya hapşırdığında ortaya çıkan solunum damlacıklarına maruz bırakılarak yayılır. Bu damlacıklar başka bir kişinin gözü, burnu veya ağzı ile temas ederse enfeksiyon gelişebilir. Enfekte damlacıklar bir süre yüzeylerde aktif kalabilir. Örneğin, enfekte olmuş bir kişi hapşırırsa ve damlacıklar bir klavyeye veya tezgâh üzerine gelirse ya da enfekte bir kişi kapı koluna veya ışık anahtarına dokunursa bulaşabilir. Bu alanlardan birine dokunduktan sonra gözlerinize, burnunuza veya ağzınıza dokunursanız virüsün vücudunuza girmesine neden olabilirsiniz. 

Ateş, öksürük (genellikle kuru öksürük) ve nefes darlığı sık görülen belirtilerdendir. Bunun yanı sıra yorgunluk, kas ağrısı, burun akıntısı ve boğaz ağrısı da görülebilir. Virüse dair daha detaylı bilgi için Sağlık Bakanlığı’nın sitesini de ziyaret edebilirsiniz.

Link: https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/tr/covid-19-yeni-koronavirus-hastaligi-nedir.html

Haberlerde virüsün solunum yoluyla geçtiğini söylüyorlar ama önlem olarak ellerimizi yıkamamızı bekliyorlar. Neden?

Virüs bulaşmış bir kişiyle veya virüsün bulaşmış olduğu bir yüzeyle temas ettikten sonra, elinizi yüzünüze (göz, burun veya ağız) götürdüğünüzde ve dokunduğunuzda enfekte olabilirsiniz. Ellerinizi sabun ve su ile temizlemek bunu önleyecektir.

Çocuğumun ateşi çıkarsa ne yapmalıyım?

Virüs öncesinde de çocuğunuzun ateşi çıktığında ne yapıyorsanız onu yapmaya devam etmeniz önemlidir. Hemen tedavi gördüğünüz hastaneyle ya da doktorunuzla iletişime geçmeniz gerekir.

Çocuğum diğer sağlıklı kişilere göre daha da mı risk altında?

Şu an için böyle bir bilimsel veri bulunmuyor. Kanser tedavisi gören çocuklar ve gençler genellikle daha zayıf bir bağışıklık sistemine sahipler. Bu durum virüs ve enfeksiyonla savaşmalarını zorlaştırabilir. Bir ebeveyn veya bakım veren olarak, Sağlık Bakanlığı tarafından alınması istenen tüm önlemleri almaya devam etmeniz önemlidir.

Virüse karşı çocuğumu ve ailemi nasıl koruyabilirim?

Çocuğunuz kanser tanısı aldıktan sonra, onu enfeksiyondan korunmak için birçok önlem aldığınızı biliyoruz. Bunları sürdürmeniz ve daha dikkatli olmanız gerekir. Aşağıdaki önlemleri hayatınızın bir parçası haline getirmek siz ve çocuğunuz için koruyucu olacaktır.

• Kalabalıktan kaçının ve mümkün olduğunca evde kalın.
• Sosyal mesafeyi koruyun. Bu, sizin ve çocuğunuzun diğer insanlarla temastan kaçınması anlamına gelir. Kendinizle başkaları arasında en az 2 metre mesafe bırakın. 
• Ellerinizi sık sık sabun ve su veya alkol bazlı el dezenfektanı ile temizleyin. 
• Öksürdüğünüzde veya hapşırdığınızda burnunuzu ve ağzınızı kapatın. 
• Elleriniz temiz değilse, gözlerinize, burnunuza veya ağzınıza dokunmayın. 
• Oyuncak ve kapı kolu gibi kişilerin sık dokunduğu alanları temizleyin ve dezenfekte edin. 
• Toplu taşıma kullanmaktan kaçının, eğer kullanmanız gerekiyorsa mutlaka maske takın.